Dolina Eliaszówki

Rezerwat

Rezerwat przyrody „Dolina Eliaszówki” powstał w roku 1989 i zajmuje powierzchnię ok. 110 ha. Znajduje się u podnóża klasztoru Karmelitów bosych w Czernej i ciągnie się dnem doliny o stromych zboczach wzdłuż potoku Eliaszówka, od którego bierze nazwę.

Został utworzony w celu ochrony zespołu buczyny karpackiej i ciepłolubnej, lasu grądowego i łęgu olszowo-jesiononowego, a także wapiennych ostańców skalnych o ciekawych formach.

Na terenie rezerwatu zobaczymy kwitnące na wiosnę: żywiec gruczołowaty, złoć żółta, zawilec gajowy, marzanka, wonna, lepiężnik biały. Spotkamy także narecznicę samczą, przetacznik górski, paprotnik kolczasty, tojad mołdawski, parzydło leśne, żywiec dziewięciolistny i inne.

Płynący potok wije się wśród drzew, tworząc miejscami niewielkie rozlewiska, kaskady i małe wodospady.

Na stromych wapiennych zboczach znajdują się interesujące groty św. Hilariona i św. Onufrego, które może zwiedzić każdy, a także jaskinie: Pod Bukami i Gorenicka, dostępne dla wytrawnych grotołazów. Dużym zainteresowaniem turystów cieszą się również źródła: św. Eliasza ponoć lecznicze z cembrowiną w kształcie serca, św. Elizeusza i św. Józefa.

Wszelkie ślady ludzkiej działalności na terenie rezerwatu związane są z założonym w XVII w. pustelniczym klasztorem karmelitów bosych p.w. Św. Eliasza. Wzniesiony na zboczach doliny erem, ufundowany przez Agnieszkę Firlejową z Tenczyńskich wojewodzinę krakowską, obejmował teren 80 ha i był niedostępny dla osób postronnych. W XIX w. klasztor zmienił swój charakter. Obecnie większa część dawnego eremu wchodzi w skład rezerwatu. Zaś po „wielkiej klauzurze” pozostały rozrzucone po lesie fragmenty murów, pustelni, w których przed wiekami mieszkali pustelnicy, monumentalnego mostu eremickiego łączącego klasztorne wzgórze z miejscowością Siedlec, która stanowiła uposażenie klasztoru oraz fragmenty furty zwanej siedlecką. Wszystko to pięknie się komponuje z krajobrazem doliny.

Dnem doliny poprowadzono drogę asfaltowa łącząca Czerną z Gorenicami, dzięki czemu miejsce nadaje się na wycieczki piesze i rowerowe. W celu udogodnienia zwiedzania rezerwat jest poprzecinany szlakami turystycznymi pieszymi, rowerowymi i szlakiem Nordic Walking.

Rezerwat był planem filmowym kilku produkcji fabularnych i dokumentalnych.